Yerli Çayıs Kilise - Camii
Köyümüzde konum itibariyle merkezin doğu tarafında yer alır
*Yapılış tarihi X.-XI yy.lar(900-1000'li yıllar) olarak tahmin edilmektedir.
Dönemin Gürcü Krallığı himayesinde bulunan Ortodoks-Kıpçak Türkleri tarafından yapıldığı düşünülmektedir.
*1917 yılında camiye çevrildiği varsayılmaktadır.(Bunu , yapının sol cephesindeki Arapça yazıyla yazılmış olan ''sene 1337'' ibaresinden anlıyoruz)
*Bugün halen cami olarak kullanılmaktadır.
*Dış yapı tümüyle düz-kesme taşlardan örülüdür , üç adet (camiye çevrildikten sonra açılmış) penceresi vardır.
Taş tipleri Kars-Ani harabelerindeki yapılarda kullanılan taşlarla benzerlik gösterir. Diğer yakın köylerdeki bazı kilise kalıntılarıyla da aynı özellik görülür.(Öncül(Karostav) , Kurtkale , Sensop, Övündü(Vaşlop), Gölbelen(Urta) gibi.)
*Yapıda kullanılan taşa yörede ''Urta Taşı'' denilmektedir.
*Çatısı iki taraflı düz-kesme taşlarla örtülüdür. Ancak içten tavana bakıldığında kubbe şeklindedir.
*Orijinal kapı güneye doğru bakar. Ancak camiye çevrildikten sonra kapı kuzey yönden açılmış , orijinal kapı kapatılıp mihrap nişine çevrilmiştir.
*Köy büyüklerinden elde edilen rivayetlerde; ''..Bir avcı tarafından bulunan köy, ormanlık ağaçlarla kaplıymış. Öyle ki koskoca kilise bile görünmüyormuş ağaçlardan. Kilise yarıya kadar toprağa gömülüymüş.(şu an bile dıştan birkaç basamağı toprak altındadır..''
*Diğer yandan , yapının Gürcülerin elindeyken tahıl ve eşya deposu olarak kullanıldığı söylenmektedir.
Kilisenin ; özellikle savaş yıllarında önemli bir sığınak ve depo yeri olarak kullanılması hususunda , bu kanıyı destekleyen veriler mevcuttur.
*Kilise içerisinde resim , fresk , heykel gibi görsel öğeler yoktur.(Veya zamanında üzeri kaplanmış , silinmiş olabilir) Oldukça sade görünümdedir.
*Dış batı cephesindeki haç kabartması hala durmaktadır.
Volkan ÖZKAN - 2005
*Yapılış tarihi X.-XI yy.lar(900-1000'li yıllar) olarak tahmin edilmektedir.
Dönemin Gürcü Krallığı himayesinde bulunan Ortodoks-Kıpçak Türkleri tarafından yapıldığı düşünülmektedir.
*1917 yılında camiye çevrildiği varsayılmaktadır.(Bunu , yapının sol cephesindeki Arapça yazıyla yazılmış olan ''sene 1337'' ibaresinden anlıyoruz)
*Bugün halen cami olarak kullanılmaktadır.
*Dış yapı tümüyle düz-kesme taşlardan örülüdür , üç adet (camiye çevrildikten sonra açılmış) penceresi vardır.
Taş tipleri Kars-Ani harabelerindeki yapılarda kullanılan taşlarla benzerlik gösterir. Diğer yakın köylerdeki bazı kilise kalıntılarıyla da aynı özellik görülür.(Öncül(Karostav) , Kurtkale , Sensop, Övündü(Vaşlop), Gölbelen(Urta) gibi.)
*Yapıda kullanılan taşa yörede ''Urta Taşı'' denilmektedir.
*Çatısı iki taraflı düz-kesme taşlarla örtülüdür. Ancak içten tavana bakıldığında kubbe şeklindedir.
*Orijinal kapı güneye doğru bakar. Ancak camiye çevrildikten sonra kapı kuzey yönden açılmış , orijinal kapı kapatılıp mihrap nişine çevrilmiştir.
*Köy büyüklerinden elde edilen rivayetlerde; ''..Bir avcı tarafından bulunan köy, ormanlık ağaçlarla kaplıymış. Öyle ki koskoca kilise bile görünmüyormuş ağaçlardan. Kilise yarıya kadar toprağa gömülüymüş.(şu an bile dıştan birkaç basamağı toprak altındadır..''
*Diğer yandan , yapının Gürcülerin elindeyken tahıl ve eşya deposu olarak kullanıldığı söylenmektedir.
Kilisenin ; özellikle savaş yıllarında önemli bir sığınak ve depo yeri olarak kullanılması hususunda , bu kanıyı destekleyen veriler mevcuttur.
*Kilise içerisinde resim , fresk , heykel gibi görsel öğeler yoktur.(Veya zamanında üzeri kaplanmış , silinmiş olabilir) Oldukça sade görünümdedir.
*Dış batı cephesindeki haç kabartması hala durmaktadır.
Volkan ÖZKAN - 2005